Techniki malarskie

Malarstwo Olejne

Malarstwo olejne to najpopularniejsza i najbardziej ceniona technika malarska z długą tradycją, której mistrzowie używali do tworzenia arcydzieł. Malarze cenią farby olejne ze względu na tłustą konsystencję, świetlistość i efekty, które można osiągnąć dzięki długiemu czasowi schnięcia farb. Farby te składają się z oleju lnianego lub innych roślinnych olejów schnących oraz odpowiednich pigmentów. W przeszłości sporadycznie stosowano też wosk jako stabilizator, który spowalniał oddzielanie się oleju lnianego od pigmentów.

Receptura produkcji farb olejnych nie uległa zmianie przez ponad 300 lat, aż do początków XX wieku. Wówczas wprowadzono nowe technologie produkcji, takie jak pakowanie farb w tuby aluminiowe, co umożliwiło bezproblemowe przenoszenie ich w plenerze. W toku dalszego rozwoju, w celu zmniejszenia kosztów produkcji, większość naturalnych pigmentów zastąpiono syntetycznymi pigmentami. Na przełomie XX wieku wprowadzono farby olejne wodorozcieńczalne.

Naukowcy twierdzą, że toksyczne składniki używane w farbach mogą być przyczyną problemów zdrowotnych u artystów. Istnieją dwie podstawowe techniki malowania olejnego: klasyczna i alla prima. Pierwsza z nich polega na nakładaniu podmalówki, werniksu i kilku warstw farb, co pozwala uzyskać wyjątkowo wyrafinowaną kolorystykę i głębię kolorów. W technice alla prima obraz powstaje przez położenie jednej, nieraz bardzo grubej warstwy farb. Stanowi to skrótowy proces techniczny i wymaga mistrzowskiego warsztatu.

Wniosek: Farby olejne są profesjonalnym medium malarskim, które cieszy się ogromnym uznaniem wśród artystów ze względu na swoje właściwości, które umożliwiają uzyskanie niezwykłych efektów. Mimo że produkcja farb uległa zmianie wraz z rozwojem technologicznym, to niektóre składniki używane w przeszłości mogły być szkodliwe dla zdrowia artystów.

Malarstwo akwarelowe

Akwarela to technika malarska, w której używa się farb akwarelowych – farb wodnych. Ta eteryczna i świetlista technika malarska może być równie atrakcyjna dla artystów i kolekcjonerów, zwłaszcza jeśli jest dziełem klasyków. Najczęściej używa się specjalistycznego, fakturowego papieru jako podłoża. Malowanie polega na stopniowym nakładaniu cienkich, niemalże transparentnych warstw farby, przez które przebija podłoże. Technika ta wymaga niesamowitej precyzji i dokładności w nakładaniu farb na papier, co sprawia problemy w nanoszeniu poprawek.

Farby akwarelowe składają się z pigmentu i wodorozpuszczalnego kleju, najczęściej gumy arabskiej, utrzymującego farbę w odpowiedniej konsystencji do malowania. Malarz nabiera farbę zmoczonym pędzlem, a pociągnięcia pędzla na chłonnym podkładzie pozostawiają cienką warstwę pigmentu, który uzyskuje przyczepność głównie poprzez siłę adhezji. Warstwa pigmentu nie wykazuje mocnego krycia, przez co malarz najczęściej wykonuje obraz poprzez sukcesywne przyciemnianie plam aż do pożądanego rezultatu.

Obrazy malowane tą techniką mają zwykle delikatną kolorystykę w pastelowych barwach. Jednak akwarela nie daje prawie żadnej możliwości dokonywania poprawek i retuszy. Nie można usunąć namalowanego fragmentu, a jedynie modyfikować go w niewielkim stopniu. Artystą osiąga to poprzez pokrywanie kolejnymi warstwami lub usuwanie części pigmentu przez szorowanie lub wymywanie papieru. W akwareli właściwie nie używa się białej farby, gdyż cienka warstwa pigmentu nie jest w stanie całkowicie pokryć zamalowanego papieru.

Akwarela jest bardzo zbliżona do gwaszu i bywa z nim łączona. Wybitnym malarzem, który posługiwał się tą techniką, był m.in. Julian Fałat.

Pastel

Technika pastelowa łączy walory rysunkowe i malarskie, a jej pozycja pośród innych technik artystycznych była dyskutowana już w XVII wieku. Pastel najczęściej wykorzystuje powierzchnie szorstkie jako podobrazie, takie jak papier, płótno, karton lub pergamin. Farby pastelowe są wcierane w podłoże malarskie, co sprawia, że dzieła wykonane tą techniką są podatne na uszkodzenia mechaniczne. Dlatego też przechowywanie dzieł pastelowych w kolekcjach stanowi wyzwanie.

Aby utrwalić pastele, stosuje się fiksatywy, które mogą zmieniać intensywność barw. Kolory są głównym walorem tej techniki malarskiej – są świetliste, miękkie i łagodne. Choć technika pastelowa przypomina technikę rysunkową, efekty osiągane za jej pomocą mają charakter malarski. Pastel jest odporny na działanie czasu, a dzieła wykonane tą techniką zachowują swoje walory kolorystyczne i intensywność barw przez długi czas.

Artyści związani z modernizmem i symbolizmem często używali pasteli. Stanisław Wyspiański, dramaturg i malarz, był jednym z najwybitniejszych pastelistów w Polsce, a pastelami zajmowali się także Leon Kaufmann, Jan Rembowski i Kazimierz Mordasewicz. Pejzaże nawiązujące do literatury romantycznej Witolda Pruszkowskiego były również popularne.

Leon Wyczółkowski był jednym z czołowych polskich pastelistów końca XIX i początku XX wieku. Artysta był znany przede wszystkim ze swoich portretów, takich jak portret Jana Kasprowicza i Józefa Chełmońskiego. Jego innowacyjne poszukiwania w technice pastelowej zostały udokumentowane np. w cyklu obrazów zatytułowanego „Skarbiec Wawelski”.

Gwasz

Gwasz – farba wodna z domieszką kredy lub bieli oraz gumy arabskiej jako spoiwa, która nadaje jej właściwości kryjące. Technika malowania gwaszem była znana w Europie od średniowiecza i stosowana głównie w XVII i XVIII wieku w malarstwie miniatur portretowych, ale jest popularna do dzisiaj. Obrazy malowane gwaszem charakteryzują się „pełnymi” kolorami, które nie są przezroczyste jak w przypadku akwareli. Gwasz często stosuje się do wykonywania szkiców dla obrazów olejnych oraz do ilustracji w książkach. Niektórzy artyści specjalizują się w malowaniu gwaszem i stosują tę technikę do tworzenia „pełnoprawnych” obrazów. Gwasz może również służyć do wprowadzania poprawek na obrazach namalowanych akwarelami. Malowanie gwaszem jest popularną techniką artystyczną i nadal stosowaną przez wielu artystów.

Akryl

Malarstwo akrylowe to wszechstronna technika malarska umożliwiająca malowanie zbliżone do techniki olejnej lub akwarelowej. Farba akrylowa składa się z pigmentu, spoiwa z żywic syntetycznych i wody. Farby akrylowe są wygodne w użytkowaniu, ponieważ są wodno-rozpuszczalne, nie wymagają specjalnych rozpuszczalników do rozcieńczania lub mycia pędzli. Jednak ich zaletą i wadą zarazem jest szybkie wysychanie, co może wpłynąć na ograniczenia mieszania farb na płótnie. Proces schnięcia farby akrylowej można przedłużyć poprzez spryskanie obrazu wodą lub zastosowanie środków opóźniających wysychanie, a farby należy układać na specjalnych paletach do akrylu, które utrzymują wilgoć.

Farby akrylowe są łatwiejsze w użyciu niż akwarele i umożliwiają pełne mieszanie kolorów oraz dokonywanie retuszy. Trudniej jest jednak uzyskać wrażenie ulotności charakterystyczne dla akwareli.

Farby akrylowe pojawiły się na rynku w latach 50. XX wieku, najpierw w Stanach Zjednoczonych i Meksyku, a potem w Europie. Pierwotnie były projektowane do malowania zewnętrznych ścian budynków nadmorskich, jednak z czasem zaczęto je wykorzystywać jako farby do wnętrz, artystyczne i poligraficzne.

Jeśli myślisz nad zakupieniem dzieła sztuki weź pod uwagę technikę w jakim zostało ono wykonane. Technika często ma wpływ na wartość dzieła sztuki. Poza tym, technika wykonania może wymagać specyficznego sposobu ekspozycji. Zapoznaj się z dziełami sztuki dostępnymi w current gallery offer lub aukcyjnej Galerii Sztuki Plac Zamkowy! Wszelkie informacje o proponowanych obiektach możesz znaleźć w ich opisie. Jeśli masz więcej pytań zadzwoń do nas lub wyślij wiadomość email!